Historia i Media

222. Tim Berners-Lee i sepulki [newsletter] Historia początków Webu to historia starań o stworzenie prawdziwie otwartego hipertekstu. Zanim 32 lata temu, w marcu 1989 roku, Berners-Lee opublikował szkic specyfikacji WWW, zaprogramował Enquire, przypominający wiki system zarządzania informacją w CERN. Sieć dokumentów publikowana za pomocą tego programu wciąż była jednak zamknięta. historiaimedia.substack.com | #www | 2021-03-19
221. Laureaci konkursu Digital Ars o sztuce tworzonej przez AI Wśród laureatek jest Natalia Lewczuk, która zdobyła nagrodę publiczności za wiersze stworzone z wykorzystaniem wyszukiwarki Google. Nagrodzono także animację śladów pędzla, która powstała dzięki wykorzystaniu sztucznych sieci neuronowych, muzykę generatywną oraz twórcze przetworzenie klasycznego zabytku sztuki filnowej - "Wjazdu pociągu na stację w La Ciotat". 2020.digitalfestival.pl | #ai | 2021-03-19
220. Nowy Internet, w którym nie sprzedają twoich danych "Twórcy projektu open-source o nazwie Solid (część Inrupt) chcieliby, aby za każdym razem, gdy wchodzimy na nową stronę internetową, dawała nam ona możliwość logowania jednym kliknięciem, a dane na nasz temat trafiałyby do „kontenera”, nad którym mielibyśmy kontrolę na zawsze." publicystyka.ngo.pl | #internet | 2021-03-18
219. Solar protocol: publikowanie w internecie z wykorzystaniem energii słonecznej Można w łatwy sposób hostować swoją stronę na serwerach zasilanych wyłącznie energią słoneczną - oczywiście jeśli nieustanna dostępność publikowanych na niej treści nie jest konieczna (a często przecież nie jest). Projekt Alexa Nathansona zwraca uwagę na koszty energetyczne publikowania online, w tym także na znaczenie, jakie ma wybór języka programowania strony: języki renderujące treści w przeglądarce a nie na serwerze (np. JavaScript w klasycznym użyciu) korzystać będą przecież z energii, która napędza przeglądarkę na komputerze odbiorcy strony. solarprotocol.net | #internet | 2021-03-17
218. Muzeum Przyszłości 02: W wirtualnym świecie [spotkanie] "W jaką stronę mogą zmierzać rozwój digitalizacji muzeów i architektury informacji? W jakim stopniu muzeum jest konkurencyjne wobec innych podmiotów medialnych, czy może oferować i konkurować z komercyjnymi gigantami? Czy muzea powinny budować swoje własne platformy, aplikacje, itd. I czy warto uczestniczyć w tym wyścigu o uwagę? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas spotkania." - spotkanie 24.03 18:00 na facebookowym profilu łódzkiego Muzeum Sztuki. msl.org.pl | #muzea | 2021-03-17
217. Piszesz o internecie? Uważaj na metafory "W tym krótkim eseju apeluję do osób krytycznie piszących na temat Internetu i mediów cyfrowych o ostrożność i pomysłowość w doborze metafor." Autorka przywołuje stare i współczesne metafory Internetu i rozwiązań technologicznych (takie jak "autostrada informacyjna", "big data" czy "cloud computing"). Wskazuje na rolę metafor w kształtowaniu wyobrażeń o tym, jak działa Internet i jak funkcjonuje cyfrowa gospodarka. Metafora zastosowana w krytycznym opracowaniu może zostać zrozumiana niezgodnie z intencją autora, może też inspirować skojarzenia, których chcielibyśmy uniknąć: "Nawet jeśli staramy się pisać starannie i elegancko, nie mamy wpływu na to, co zrozumieją i jak wykorzystają nasze słowa czytelnicy." Warto zajrzeć do bibliografii artykułu. doi.org | #internet | 2021-03-15
216. Sieć społecznościowa z dokumentów historycznych dzięki metodzie NER Dlaczego ograniczać badania źródłowe wyłącznie do tekstów, które zdąży się przeczytać? Kolejny odcinek newslettera HiM, tym razem poświęcony metodom automatycznego wyznaczania nazw własnych (czy też ról semantycznych) z tekstu. W newsletterze przywołuję - w tym kontekście - artykuł "Networks from archives: Reconstructing networks of official correspondence in the early modern Portuguese empire". historiaimedia.substack.com | #dh | 2021-03-13
215. O strategiach pozyskiwania zbiorów w Internet Archive Z Internet Archive korzysta codziennie 1 mln użytkowników. Artykuł w magazynie "Protocol" opisuje m.in. strategie archiwizowania Webu w Internet Archive. Okazuje się, że IA archiwizuje filmy z YouTube opierając się na linkach udostępnianych na Twitterze, korzysta także z agregatorów newsów popularnych dla konkretnych domen. W tekście znajdziemy także ciekawy wątek na temat przeciwdziałaniu bałkanizacji Internetu oraz walce o kontrolę nad historycznymi wersjami zasobów WWW. www.protocol.com | #webarchiving | 2021-03-10
214. Dobra alternatywa dla Google Scholar: open source i z API 25 milionów artykułów naukowych indeksuje baza Internet Archive Scholar. Wszystkie artykuły opublikowane online są dodatkowo zarchiwizowane w Wayback Machine. Metadane artykułów pochodzą z otwartej i współedytowanej przez użytkowników bazy fatcat.wiki. Z Internet Archive Scholar korzystać można także za pomocą interfejsu maszynowego: pozwala to nie tylko na budowę własnych wyszukiwarek, ale też prowadzenie badań publikowania naukowego. To ostatnie jest bardzo utrudnione, jeśli chcemy korzystać z Google Scholar - serwis ten nie pozwala na łatwe pobieranie danych o publikacjach i cytowaniach. scholar.archive.org | #metadane | 2021-03-10
213. Jakie oprogramowanie powstaje w czasie pandemii? W jaki sposób programistki i programiści zareagowali na pandemię COVID-19? Autorzy opracowania poddali analizie 1190 pytań z serwisu StackOverflow oraz ponad 60 tys. repozytoriów na GitHubie w celu sprawdzenia, w jaki sposób pandemia wpływa na powstawanie i rozwój projektów programistycznych. Okazuje się, że główne pytania (problemy) odnoszące się do projektów "pandemicznych", rozwiązywane w serwisie StackOverflow, dotyczą pobierania danych z internetu oraz wizualizacji danych. Najpopularniejsza kategoria "pandemicznych" repozytoriów na GitHubie to uczenie maszynowe. arxiv.org | #covid-19 | 2021-03-10
212. Pierwszy tweet (2006) na sprzedaż Założyciel Twittera Jack Dorsey sprzedaje prawa do pierwszego tweeta, opublikowanego w marcu 2006 roku. Tweet oferowany jest na platformie Valuables, a jego kupno oznacza przyznanie unikalnego cyfrowego certyfikatu. Valuables to giełda takich certfikatów, pobierająca prowizję od sprzedaży. Swoje Tweety oferuje też m.in. Elon Musk. www.reuters.com | #twitter | 2021-03-09
211. B!tch to Boss: Firefox walczy z mową nienawiści Fundacja Mozilla opublikowała wtyczkę do przeglądarki Firefox, która zamienia znajdujące się na stronach internetowych obraźliwe określenia kobiet na wyrażenie afirmujące (stąd nazwa: B!tch to Boss). Odsetek mężczyzn i kobiet doświadczających nękania w internecie jest porównywalny (mężczyźni: 43 proc., kobiety: 38 proc.), dotkliwość tego zjawiska jest jednak znacznie większa w przypadku kobiet. Około 14 proc. mężczyzn będących celem nękania w internecie twierdzi, że ostatni incydent, którego doświadczyli, był dla nich bardzo lub bardzo przykry: to samo przyznaje już jednak 33 proc. kobiet. blog.mozilla.org | #internet | 2021-03-09
210. I ty karmisz sztuczną inteligencję Jakub Wątor pisze o ludzkiej pracy, będącej podstawą rozwiązań AI. W artykule m.in. Amazon Mechanical Turk i CAPTCHA, ale też interesujące przykłady badań prowadzonych przez badaczy i badaczki z Polski. magazynpismo.pl | #ai | 2021-03-06
209. Artykuły naukowe cytowane w Wikipedii nie są cytowane poza Wikipedią Analiza prawie 2 mln artykułów z Wikipedii, które cytowały łącznie ponad 800 tys. artykułów naukowych wykazała, że większość artykułów naukowych cytowanych w hasłach z Wikipedii nie jest cytowana lub nie została zweryfikowana w kolejnych badaniach. doi.org | #wikipedia | 2021-03-06
208. Ogłoszenie o pracę: specjalist(k)a ds. humanistyki cyfrowej (DARIAH) Instytut Badań Literackich PAN poszukuje specjalisty/ki ds. humanistyki cyfrowej – praca na pełny etat do 31.12.2023 r., w ramach projektu „Cyfrowa Infrastruktura Badawcza dla Humanistyki i Nauk o Sztuce DARIAH-PL”. Stanowisko obejmuje prace merytoryczne wspierające rozwój oprogramowania, narzędzi i serwisów cyfrowych, a także współtworzenie analiz, opracowań i innych dokumentów związanych z przedmiotem projektu (analizy potrzeb, raporty, sprawozdania). ibl.waw.pl | #dh | 2021-03-05
207. Opisy zbiorów archiwalnych: podejście krytyczne Autorki artykułu "A Weapon and a Tool. Decolonizing Description and Embracing Redescription as Liberatory Archival Praxis" (2021) wskazują, że "bezkrytyczny" transfer z formatów analogowych do cyfrowych może powodować powielanie uprzedzeń i stereotypów ujawniających się w historycznych opisach zbiorów. doi.org | #archiwa | 2021-03-05
206. Na Wydziale Filologicznym UŁ powołano Centrum Badań Posthumanistycznych Centrum Badań Posthumanistycznych ma charakter naukowy i zajmuje się badaniami z pogranicza nauk humanistycznych, środowiska naturalnego oraz nowych technologii. W ramach swoich działań Centrum będzie organizowało konferencje, wydawało publikacje, realizowało projekty badawcze, organizowało seminaria i wykłady gościnne. Docelowo naukowcy zaangażowani w działalność nowego podmiotu chcą stworzyć nowe czasopismo naukowe. www.uni.lodz.pl | #nauka | 2021-03-05
205. PTA: cyfrowe wydania tekstów patrystycznych Partistic Text Archive (PTA) to uruchomione niedawno archiwum/repozytorium transkrybowanych tekstów patrystycznych. Obecnie dostępne są tam pisma 10 autorów (m.in. Euzebiusza z Cezarei czy Orygenesa) - łącznie 521 tekstów. Dominują teksty w języku greckim, jest też kilka tłumaczeń na język niemiecki. Wydania cyfrowe przygotowywane są zgodnie ze standardem TEI (wersja P5), korzystać z nich można na warunkach wolnych licencji. Serwis oferuje także podstawowe narzędzia do analizy tekstu oraz zaawansowane wyszukiwanie. PTA prowadzone jest przez Berlin-Brandenburgischen Akademie der Wissenschaften. pta.bbaw.de | #archiwa | 2021-03-04
204. Jak archiwizować zasoby z Google Drive? Google Workspace Environments (wcześniej GSiute) pozwala na zakładanie instytucjonalnej infrastruktury tworzenia i wymiany dokumentów oraz przechowywania plików. Paul Young z brytyjskich Archiwów Narodowych opisuje wyzwania związane z zabezpieczaniem zasobów z tego środowiska: jedynym z podstawowych wyzwań jest to, że pracować musimy nie z osobnymi plikami, ale raczej danymi renderowanymi w przeglądarce. www.dpconline.org | #archiwa | 2021-03-04
203. Kod/przestrzeń: oprogramowanie i życie codzienne [PDF] Wydawnictwo MIT Press uwolniło w otwartym dostępie tom artykułów pod red. Code/Space: Software and Everyday Life (2011). Publikacja zawiera artykuły "analizujące sposoby, w jakie oprogramowanie tworzy nowe przestrzenie w życiu codziennym: od linii kas w supermarketach po trasy linii lotniczych". direct.mit.edu | #oprogramowanie | 2021-03-04
202. Przez Google i Facebooka rosną koszty korzystania z internetu To przejmowanie przez Google i Facebooka wpływów z reklamy w internecie wymusiło na wydawcach decyzje o zamykaniu darmowego dostępu do treści. Korzystanie z internetu staje się przez to coraz bardziej kosztowne. "we should recognize the trade we’ve made from ad-subsidized media to ad-subsidized search and social networking". www.bloomberg.com | #internet | 2021-03-04
201. Wikipedia @20 : historie niedokończonej rewolucji "Wikipedia @20: Stories of an Incomplete Revolution" to publikacja zbiorowa wydana przez wydana przez MIT Press z okazji przypadającego w tym roku dwudziestolecia Wikipedii. W tomie znajdziemy m.in. opracowanie o recepcji Wikipedii w prasie, artykuły o relacjach między światem akademickim a Wikipedią czy potencjale tego projektu w całościowym, holistycznym opisywaniu wydarzeń i postaci historycznych. Przeczytać tam można także teksty poświęcone stereotypom i uprzedzieniom, ujawniającym się w treści haseł czy podejmujące problem dostępności treści Wikipedii poza infrastrukturą internetową. Książka opublikowana została w otwartym dostępie. mitpress.mit.edu | #wikipedia | 2021-03-02
200. Typy uprzedzeń w danych Żadne dane nie są neutralne, te generowane z zasobów społecznych (np. z Internetu czy literatury) mogą dodatkowo replikować ujawniające się w tych źródłach stereotypy i uprzedzenia. "A Survey on Bias and Fairness in Machine Learning" to artykuł próbujący opisać typy uprzedzeń i stronniczości obecnych w danych. Ninareh Mehrabi i współautorzy zaproponowali ponad 20 typów stronniczości danych, wśród nich są te wynikające ze społecznych źródeł danych, ale też te będące efektem błędnego planowania danych i właściwości analiz statystycznych, takich jak np. Paradoks Simpsona. arxiv.org | #dane | 2021-03-01
199. Deep Nostalgia: "ożywianie" twarzy z historycznych fotografii Serwis MyHeritage udostępnia opcję ożywiania twarzy na zdjęciach historycznych. Algorytm Deep Nostalgia przygotowany przez firmę D-ID przetwarza wizerunek osoby, dodając mimikę twarzy i ruch głowy. MyHeritage korzysta również z algorytmu Face Anonymization - pozwala on na zaawansowaną anonimizację wizerunku osób udostępniających swoje zdjęcia w tym serwisie. Należy dodać, że wobec serwisu stawiane są zarzuty braku odpowiedniej dbałości o dane osobowe. W 2018 roku z MyHeritage wyciekło 92 mln adresów email i haseł użytkowników. www.myheritage.pl | #ai | 2021-02-27
198. Media społecznościowe negatywnie wpływają na sen Amandeep Dhir i współautorzy opisują fizjologiczne konsekwencje intensywnego korzystania z mediów społecznościowych. Przygotowana przez nich analiza bada związek między stalkingiem w mediach społecznościowych i nieustannym dbaniem o własny wizerunek a zaburzeniami snu. Badania na 876 użytkownikach i użytkowniczkach wykazują, że kompulsywne korzystanie z mediów społecznościowych niszczy higienę snu. Przytaczana literatura opisuje negatywny wpływ mediów społecznościowych na długość snu, jego regularność czy spanie w najbardziej odpowiednich porach. onlinelibrary.wiley.com | #media społecznościow | 2021-02-27
197. Automatio.co - łatwe budowanie skraperów bez programowania Automatio.co to nowa usługa pozwalająca na proste konstrowanie scraperów do pobierania danych ze stron WWW. Tworzone w tym systemie scrapery obsługują nie tylko parsowanie kodu HTML w celu wyodrębniania interesujących nas treści, ale także kliknięcia, przewijanie stron, logowanie do kont, tworzenie screenshotów czy wpisywanie znaków do pól wyszukiwania. Możliwy jest eksport danych do plików JSON i CSV. Usługa nie jest jeszcze w pełni dostępna - należy aplikować o early access. automatio.co | #www | 2021-02-26
196. #Polihistor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia udostępnia na YouTube materiały edukacyjne związane z historią relacji polsko-rosyjskich. W programie #Polihistor historyk Bartosz Gajos rozmawia z ekspertami od historii Polski i Rosji między innymi o tym, dlaczego Katarzyna II bała się polskiej rewolucji, czy Polska mogła uniknąć II wojny, dlaczego Sowieci dokonali agresji dopiero 17 września oraz w jakim celu Kreml inwestuje miliony rubli w projekty związane z historią. Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia jest państwową osobą prawną, powołaną z mocy ustawy, nadzorowaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. www.youtube.com | #historia publiczna | 2021-02-26
195. Ukryte koszty kupowania na Amazonie Aby zamówić książkę przez Amazon, użytkownik musi przejścia przez dwanaście różnych interfejsów. Autorce projektu "The Hidden Life of an Amazon User" udało się prześledzić 1307 requestów do wszelkiego rodzaju skryptów i dokumentów, było to w sumie 8,724 stron A4 wydrukowanego kodu źródłowego o objętości 87.33MB. Przygotowana przez nią wizualizacja informuje o kosztach środowiskowych tego procesu, które przerzucane są na użytkownika. Koszty te należałoby doliczyć do kosztów kupna książki w Amazonie. www.janavirgin.com | #oprogramowanie | 2021-02-26
194. Praktyka ochrony zbiorów audiowizualnych (raport technologiczny) W październiku zeszłego roku Digital Preservation Coalition wydała opracowanie podsumowujące metody i strategie ochrony zbiorów audiowizualnych. Raport przedstawia podstawowe informacje o cechach plików audiowizualnych, najlepsze praktyki w zakresie ich wieczystego zabezpieczania oraz wyzwania z tym związane, m.in. ryzyka prawne, kontrowersje etyczne, problemy wynikające z ewolucji sprzętu komputerowego czy koszty finansowe. Przygotowano także studia przypadku z Międzynarodowej Agencji Energetyki Atomowej, archiwów zespołu Marka Morrisa, znanego amerykańskiego tancerza oraz Borthwick Institute for Archives na Uniwersytecie w Yorku. www.dpconline.org | #archiwa | 2021-02-24
193. Europejskie Archiwum Webu? Archive.eu gromadzi kopie stron WWW z domen krajowych państw europejskich. Wbrew pozorom, nie jest prowadzone przez jakąkolwiek instytucję Unii Europejskiej ani przez nią finansowane. Kopie stron pozbawiane są kodów JavaScript oraz zasobów wczytywanych ze źródeł zewnętrznych - mocno wpływa to na jakość zachowanych zbiorów. Na stronie nie znajdziemy żadnych informacji o tym, kto je tworzy i na jakich zasadach gromadzi i udostępnia zasoby. Domena archive.eu została zarejestrowana przez czeskie przedsiębiorstwo Kleissner Investments, a projekt prowadzony jest w ramach marki Intelligence X - usługi indeksowania i przeszukiwania zasobów Webu. Archiwum - a raczej projekt archiwalny - indeksuje też polskie zasoby - około 2 mln domen. archive.eu | #webarchiving | 2021-02-23