Medieval Lands, czyli o powrocie z historycznego niebytu

Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families to duża baza informacji na temat średniowiecznych dynastii. Robi wrażenie swoim rozmachem, trzeba jednak z niej korzystać bardzo ostrożnie. Na przykładzie Polski widać, że może być to furtka, przez którą fałszywe informacje po ponad stu latach niebytu powrócą do obiegu.

W 2001 roku grupa brytyjskich genealogów i historyków założyła Foundation for Medieval Genealogy (FMG). W styczniu następnego roku została zarejestrowana jako organizacja non-profit. Fundacja uruchomiła kilka projektów, z których najciekawszy to Medieval Lands. A prosopography of medieval European noble and royal families.

To przedsięwzięcie ma być zbiorem genealogii średniowiecznych dynastii i rodzin możnowładczych z Europy, północnej Afryki i zachodniej Azji. Projekt ruszył w 2006 roku i robi duże wrażenie. Autor, Charles Cawley, stara się bazować na źródłach, podając w przypisach odpowiednie cytaty w oryginalnych językach (czyli zazwyczaj po łacinie), oraz na opracowaniach naukowych. To niewątpliwie duży atut.

Mimo to, z „Medieval Lands” trzeba korzystać bardzo ostrożnie. O ile zestawienia rodów z Wysp Brytyjskich czy Europy Zachodniej robią wrażenia solidnych, to w przypadku Polski jest bardzo przeciętnie. Przykładem mogą być informacje o poprzednikach Mieszka I. Jego pradziad Siemowit miał umrzeć w 892 roku, dziad Leszek w 921 roku, a żoną Siemomysła miała być niejaka Gorka. Problem w tym, że informacje te do naukowego niebytu w 1895 roku odesłał Oswald Balzer, autor znakomitej Genealogii Piastów, i szkoda, że po ponad stu latach wracają do szerszego obiegu. Ryzyko jest spore, bo „Medieval Lands” jest dość popularnym źródłem informacji. Wystarczy powiedzieć, że figuruje w bibliografii kilku tysięcy haseł na Wikipedii.

Prawdopodobnie w miarę upływu czasu błędy będą korygowane, nie zmienia to faktu, że Medieval Lands pod względem wiarygodności dzielą lata świetlne od Henry Project, innej, skromniejszej i zakrojonej na mniejszą skalę inicjatywy związanej ze średniowieczną genealogią. Widać, że czasami lepiej rzetelnie zagospodarować niewielką działkę, niż próbować od razu ogarnąć ogrom informacji.

Póki co, Medieval Lands to niewątpliwie użyteczne baza, zwłaszcza z zakresu genealogii dynastii i rodów możnowładczych z Europy Zachodniej, do której jednak trzeba podchodzić z ograniczonym zaufaniem.