15 września na stronach Marcus Institute for Digital Education in the Arts (MIDEA) opublikowano dość interesujący raport poświęcony możliwościom wykorzystania nowych technologii i strategii medialnych w działalności muzeów. Autorzy opracowania opisali kilka kluczowych trendów, które w perspektywie najbliższych kilku lat będą coraz silniej widoczne w codziennej pracy muzeów, w planowaniu ekspozycji i w relacjach z użytkownikami. Raport powstał jako efekt konsultacji z szerokim gronem kilkudziesięciu praktyków – pracowników instytucji muzealnych z całego świata. Narzędziem wspólnej pracy był m.in. serwis wiki.

W raporcie przeczytać możemy o znaczeniu digitalizacji zasobów muzealnych i udostępniania ich w internecie, o budowaniu ekspozycji wypełnionych interaktywnymi multimediami (High-quality media like images, videos, audio clips, augmented reality, and animations are no longer seen as afterthoughts in interpretation but increasingly as necessary components of an interpretive plan) czy o zaangażowaniu muzeów w działania w serwisach społecznościowych (social media). Ważnym kierunkiem mają być także rozwiązania mobilne, które represent an untapped resource for reaching visitors and for bridging the gap between the experiences that happen in museums and those that happen out in the world. Technologie umożliwiające wyjście z przekazem muzealnym poza mury instytucji – to chyba jedna z najciekawszych idei tego opracowania.

W raporcie znajdziemy także informacje o możliwościach wykorzystania w działalności muzeów rzeczywistości rozszerzonej (augmented reality) i narzędzi internetu semantycznego. Obok treści opisujących wszystkie te trendy i narzędzia raport udostępnia bogaty zestaw odnośników informujących o wdrożonych już projektach muzealnych wykorzystujących te rozwiązania.

Wydaje mi się, że szczególnie istotną częścią raportu jest krótki fragment o problemach, jakie muzeum może mieć z wdrażaniem nowych technologii do swojej pracy:

brak kompleksowych strategii wykorzystywania nowych narzędzi – muzeum buduje multimedialną wystawę, ale nie dba o zasoby dostępne online, nie wykorzystuje internetu do promocji swoich działań: a comprehensive digital strategy should include plans to use technology not only for learning and interpretation, but also for marketing, e-philanthropy, revenue generation, digitization, and digital preservation — as well as plans for the general technology infrastructure);

nieodpowiednie finansowanie innowacji – projekty muzealne wykorzystujące nowe technologie finansowane są często zadaniowo, poza głównym budżetem instytucji – brakuje kompleksowego i stałego planu ich finansowania;

obawa przed internetem – dostęp online do zasobów dziedzictwa kulturowego jest oczywistością dla użytkowników muzeów, jednak instytucje te często wciąż boją się publikować swoje materiały w Sieci (the notion that museums must, in addition, provide information and services via the Internet and mobile networks is too often seen as frivolous or unnecessary);

zła strategia wykorzystywania nowych narzędzi – wykorzystywanie nowych technologii jako atrakcyjnych form udostępniania treści, a nie narzędzi umożliwiających budowanie nowych form interakcji w muzeum, wpływających na sposób zdobywania wiedzy i doświadczeń (koncentracja na samych narzędziach zamiast na ich faktycznej skuteczności);

tradycyjny system produkcji i dystrybucji treści nieprzystający do współczesnych warunków – autorzy raportu przekonują, że muzeum powinno wdrożyć taki system zarządzania publikowanymi przez siebie treściami, aby skorzystać z nich mogły zróżnicowane media (serwisy społecznościowe, blogi itp.);

edukacja – w cyfrowym świecie rola muzeum jako instytucji wiedzy rośnie, tymczasem jego pracownicy wciąż posiadają zbyt mało wiedzy i umiejętności związanych z wykorzystywaniem nowych technologii.

Raport 2010 Horizon Report: Museum Edition dostępny jest pod tym linkiem (PDF)