sztuka

Wykład ujmuje problematykę Holokaustu w sposób niezwykle przystępny i dla każdego zrozumiały. Oryginalnie i interesująco podane historie wybranych bohaterów pozwalają słuchaczom lepiej objąć, zapamiętać, zrozumieć i wyobrazić sobie specyfikę tamtego okresu.

Prezentowane materiały nie mają być głosem w dyskusjach historycznych – autorzy pytają o to, jak doświadczenie wojny i terroru wpłynęło na systemy wartości, jak człowieczeństwo – wrzucone do labiryntu pamięci – ma odbudować swą tożsamość i nieustannie zagrożony sens.

Publikacja wydawnictwa Poznańskie Studia Polonistyczne to zbiór artykułów analizujących obecność tematyki Zagłady we historiografii, literaturze, sztuce i kulturze popularnej. Autorzy tekstów zamieszczonych w tomie reprezentują różne pokolenia, profesje i metody. Wszyscy jednak zdają się postrzegać Zagładę jako punkt zwrotny w dziejach dwudziestowiecznej Europy. Łączy ich też przeświadczenie, że Holokaust należy rozpatrywać nie tylko jako wydarzenie historyczne, lecz także jako odpowiadające mu zmienne strategie przedstawiania.

Każda forma opowieści o przeszłości angażuje współczesnego odbiorcę do gry z nieistniejącą już rzeczywistością. Rozpoczynając tę grę nakładamy na analizowane świadectwo historii bagaż własnych doświadczeń, schematy współczesnej nam kultury i medialne memy. Relacja o przeszłości staje się dziełem otwartym, a my zwycięskimi (współ)twórcami obrazu historii. Kilka słów na marginesie niezwykłej fotografii prezentowanej w Domu Spotkań z Historią w ramach wystawy 60 lat temu w Warszawie.

Obóz koncentracyjny zbudowany z klocków Lego to chyba jedna najbardziej znanych medialnie prac Zbigniewa Libery. Powiązanie tematyki Zagłady z formą zabawki dla dzieci odczytywane jest często jako zamach na powagę Holocaustu.

Historia nie lubi się powtarzać. To historycy powtarzają się, jeden przez drugiego – tę złotą myśl miał wypowiedzieć Max Beerbohm, angielski pisarz i karykaturzysta. Być może zmieniłby zdanie, gdyby obejrzał wystawy kilku europejskich artystów, traktujących historię i pamięć jako tworzywo dla swoich dzieł. Bo sztuka już dawno uczyniła „niepowtarzalne” – powtarzalnym, pozwalając, by wydarzenia uległy [...]