W drugiej połowie tego roku na mapie polskich repozytoriów pojawiło się kolejne, choć dość niespotykane, bo dziedzinowe. Jest to  Otwarte Repozytorium Nauk Historycznych „Lectorium”, będące wspólnym projektem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW. Baza powstała w oparciu o otwarte oprogramowanie dSpace. Na dzień dzisiejszy jest jedynym działającym repozytorium dziedzinowym w naszym kraju.

Zasoby „Lectorium” prezentowane są w sześciu działach tematycznych: historia, archeologia, historia sztuki, muzykologia, etnologia i antropologia kulturowa oraz bibliologia i informacja naukowa. Materiały można przeglądać również według kolekcji poszczególnych instytucji (docelowo każda z nich będzie posiadała własną stronę wraz z podstawowymi danymi), a także według słów kluczowych czy typu dokumentu.

Repozytorium obejmuje m.in. artykuły opublikowane w czasopismach naukowych oraz popularno-naukowych, preprinty i postprinty, rozprawy i dysertacje, monografie, prace zbiorowe, rozdziały książek naukowych, materiały konferencyjne (w tym prezentacje), materiały typu working papers, materiały będące spuścizną wybitnych naukowców (materiały robocze, zapiski, niedokończone teksty, konspekty, kwerendy), raporty i cząstkowe monografie, powstające w wyniku badań prowadzonych w ramach projektów czy grantów naukowych, bazy danych, materiały graficzne (dokumentacja zdjęciowa wykopalisk), materiały multimedialne (dokumentacja video, nagrania wykładów). Można je zamieszczać w najpopularniejszych formatach tekstowych, graficznych i multimedialnych na jednej z siedmiu licencji Creative Commons, na zasadach dozwolonego użytku lub jako część domeny publicznej.

Korzystanie i pobieranie treści zamieszczonych w „Lectorium” nie wymaga rejestracji. Posiadanie własnego konta umożliwia jednak Czytelnikom subskrypcję wybranych kolekcji, jest też obligatoryjne w procesie autoarchiwizacji. W trosce o poziom gromadzonych materiałów depozytariuszem „Lectorium” może zostać tylko pracownik naukowy afiliowany przy instytucji zajmującej się tematyką historyczną lub pokrewną, chociaż redaktorzy dopuszczają archiwizowanie prac przez osoby niespełniające tego warunku, jeśli uzyskają one pozytywną ocenę zawartości merytorycznej.

„Lectorium” przewiduje szeroko zakrojoną współpracę z jednostkami uniwersyteckimi i instytucjami naukowymi nieposiadającymi repozytoriów instytucjonalnych.

Nowy członek „Lectorium” uzyska możliwość lokalnego administrowania i redagowania zasobami swojej jednostki, łącznie z możliwością umieszczania materiałów swoich pracowników w ich imieniu.

Natomiast istniejącym już repozytoriom instytucjonalnym „Lectorium” oferuje nawiązanie

współpracy dzięki implementowanemu protokołowi OAI-PMH umożliwiającemu wymianę metadanych z innymi – polskimi i zagranicznymi – zasobami sieciowymi. Pliki będą pobierane przez czytelników Lectorium z oryginalnej lokalizacji. Pomoże to zwiększyć statystyki repozytorium instytucjonalnego przy jednoczesnym uzyskaniu reprezentacji opisów bibliograficznych i metadanych także w repozytorium dziedzinowym.

Krok ten pozwoli też uniknąć dublowania pracy oraz niepotrzebnej rywalizacji między poszczególnymi bazami.

Warto wreszcie zwrócić uwagę na stronę graficzną „Lectorium”. Zachowana w jasnej tonacji, o przejrzystym interfejsie zaopatrzonym w infografikę, wyróżnia się na tle innych repozytoriów. Nowością jest zbudowanie strony głównej w oparciu o otwarte oprogramowanie WordPress, co pozwoliło na bardziej elastyczne zarządzanie grafiką i treścią. W miarę możliwości technicznych ujednolicono wizualnie sam dSpace i wprowadzono do niego parę drobnych poprawek, jak zwinięcie tekstu zbyt długich streszczeń czy skrócenie ścieżki „dodaj do repozytorium”.

Czy Lectorium spełni oczekiwania twórców i stanie się „najdogodniejszą i najszybszą powszechną formą komunikowania wyników badań, poddawania ich krytycznej analizie i weryfikacji”? Czas pokaże.