Kolekcja Starych Druków Biblioteki Instytutu Historycznego UW

Zakończyła się druga faza digitalizacji Kolekcji Starych Druków Biblioteki Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego . Digitalizacja objęła 609 spośród 1003 zabytków, większość z nich nie została dotąd opublikowana w sieci. Projekt zrealizowany został przez Fundację Naukową Przyjaciół IH UW „Klio” i Muzeum Historii Polski przy dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Prezentowana kolekcja jest najcenniejszą częścią zbiorów BIH UW. Ze względów bezpieczeństwa woluminy zostały umieszczone jako depozyt w skarbcu Gabinetu Starych Druków BUW. Wchodzące w jej skład druki pochodzą z XVI-XVIII w. stanowiły część księgozbiorów m.in. szambelana królewskiego Michała Dołęgi, dawnej Biblioteki Senatu Gdańskiego i biblioteki zamku w Malborku. Do najcenniejszych pozycji należy wzornik pisma Theatrum artis scribendi Jodoka Hondiusa (Amsterdam 1594), zawierający wzory takich twórców jak: Solomon Henrix, Jan van den Velde, Felix van Sambix, Celio Secondo Curione, Jacob Houthusius, Jacomina Hondius, Peter Bales. Warto również wspomnieć o najstarszej książce w zbiorach BIH – egzemplarzu Enchiridiona Erazma z Rotterdamu, wydanym w 1522 r.

Kolekcja zawiera również szereg rzadkich druków kartograficznych, jak choćby atlas Theatrum orbis terrarum (Antwerpia 1579) uważany przez znawców tematu za kwintesencję kunsztu XVI-wiecznej kartografii. Niektóre zdigitalizowane egzemplarze opatrzone są unikalnymi notami własnościowymi, takimi jak własnoręczny wpis Stanisława Augusta Poniatowskiego na karcie tytułowej Decisiones Johanna Koeppena (Jena 1663) czy rękopiśmienna dedykacja dla gdańskiego astronoma Jana Heweliusza w History of Royal Society (London 1667). O wartości badawczej udostępnionej kolekcji świadczą również liczne ekslibrisy, jak np. superekslibris miasta Gdańska znajdujący się na okładce pierwodruku De re diplomatica Jeana Mabillona z 1681 r.

Metadane starodruków zostały opracowane w oparciu o format MARC21 i wzbogacone o oryginalny zapis tytułu (ze znakami podziału). Część publikowanych zabytków posiada zwięzłe opisy (wyjaśniające m.in. ich proweniencje), co stanowi cenną pomoc dydaktyczną.

Kolekcja starych druków - zrzut z ekranu.

Mocną stroną Kolekcji jest czarno-biały projekt graficzny portalu. Bazuje on na estetyce maszynopisu, która tworzy kontrastowe tło dla dzieł typograficznych. Wskazane walory artystyczne uhonorowano wyróżnieniem w konkursie Projekt Roku 2013 zorganizowanym przez Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej.

Lekki i przejrzysty interfejs został wyposażony w zaawansowaną wyszukiwarkę, w funkcjonalności szczegółowego przeglądania starodruków (w widoku jedno- lub dwustronicowym) oraz w możliwość pobierania i udostępniania materiałów w formacie PDF i JPG.

Twórcy zadbali o pełną otwartość – prezentowane w serwisie starodruki pochodzą z domeny publicznej, towarzyszące im materiały dostępne są na licencji CC-BY-SA, zaś system prezentacji, stworzony w ramach projektu, zamieszczono na wolnej licencji GNU.