FRAGEN to internetowa baza danych zawierająca książki, artykuły, pamflety i grafiki, które wywarły największy wpływ na rozwój myśli feministycznej drugiej połowy XX w. FRAGEN jest częścią projektu badawczego QUING (Quality in Gender+ Equality Policies) – FP6 Integrated Project. Sama nazwa to zbitka słów FRAmes on GENder (Ramy płci).

Główna część repozytorium powstała w latach 2008-2011 i objęła swym zasięgiem 29 krajów (27 państw członkowskich UE oraz Turcję i Chorwację). W dosyć ciekawy sposób zbierano materiały do badań. Z każdego kraju starano się pozyskać od trzech do pięciu ekspertek/ekspertów ze środowiska akademickiego lub aktywistek/aktywistów społecznych. Ekspertem mogły być też formalne i nieformalne grupy reprezentujące ruch feministyczny w swoich państwach. Każdy z ekspertów miał za zadanie przedstawić pięć najważniejszych tekstów spełniających przyjęte w projekcie kryteria. Wszystkie teksty trafiały na wspólną krajową listę, z której grupa ta wyłoniła dziesięć pozycji, które zostały umieszczone w repozytorium.

Przyjęta krytria projektu, którymi byli zobowiązani sie kierować:

• charakter tekstu: baza danych powinna zawierać manifesty feministyczne i teksty, które funkcjonowały jako manifesty lub za takie zostały uznane po pewnym czasie,
• czas, w którym powstały: wybrane teksty powinny pochodzić z okresu od późnych lat sześćdziesiątych XX w. do współczesności,
• miejsce powstania: teksty powinny pochodzić przede wszystkim z poszczególnych krajów, ale teksty zagraniczne i przetłumaczone nie były obligatoryjnie wykluczane,
• znaczenie historyczne: stopień, w jakim dany tekst miał wpływ na charakter i sukces ruchów feministycznych w danym kraju, a także wpływ na zmianę relacji między płciami. Wybrane teksty musiały być jednymi z najistotniejszych w swoim kontekście,
• zróżnicowane podejście: to kryterium obejmowało różne nurty feminizmu, jakie istniały lub nadal istnieją. Baza danych powinna zawierać różne stanowiska, w tym te najbardziej radykalne. Powinny być wzięte pod uwagę zarówno popularne jak i marginalne idee. Wybór powinien zostać przeprowadzony biorąc pod uwagę, że mogło dochodzić do ścierania się różnych opinii i poglądów, oraz mogły zachodzić procesy wykluczenia.

W badaniach prowadzonych w ramach projektu przyjęto metodologię wypracowaną w ramach QUING. Analiza opisowa tekstu sprowadzała się do 20 pytań odnoszących się do treści materiałów. Dzięki temu łatwiej można było porównać teksty między sobą i zrozumieć ich przekaz. Było to też pomocne poźniej dla pozostałych badaczy, jako, że większość z tekstów została umieszczona w oryginalnym języku powstania. Badania towarzyszące powstaniu repozytorium zostały zakończone dla trzech państw – Polski, Hiszpanii i Turcji. Pytania badawcze dotyczyły zróżnicowanych wątków, takich jak:

• charakter tekstu,
• poruszana tematyka, zgodnie z 12 obszarami strategicznymi ustalonymi podczas konferencji w Pekinie,
• rola płci w tekście,
• połączenie płci z innymi nierównościami, takimi jak pochodzenie etniczne, religia, klasa społeczna,
• przyczyny nierówności płci,
• typ feminizmu reprezentowany w tekście,
• jeśli w tekście występuje wezwanie do podjęcia akcji, to jaka jest treść tego apelu i do kogo jest on skierowany,
• łączenie społeczeństwa obywatelskiego z państwem.

Raport z tureckiego badania jest już dostępny na stronie projektu.

Wszystkie materiały zostały umieszczone w ogólnodostępnym repozytorium, część z nich została w tym celu zdigitalizowana. Wśrod polskich tekstów można odnaleźć takie pozycje, jak Patriarchat po Seksmisji Agnieszki Graf, Dziewczyny, wyjdzcie z szafy! Anny Laszuk czy Polska jest kobietą Manueli Gretkowskiej. Tutaj można przeczytać pełną listę rekomendacji polskich ekspertek.

Repozytorium można przeglądać w podziale na poszczególne kraje i autorów lub przeszukiwać po słowach kluczowych. Wszystkie materiały zostały udostępnione na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Użycie Komercyjne – Na Tych Samych Warunkach.

FRAGEN to bardzo ciekawy pomysł, zwłaszcza, że udział w projekcie objął badaczy z tak wielu państw o zróżnicowanym podejściu do spraw równościowych i osiągnięciach ruchu feministycznego. Samo repozytorium wydaje się być bardzo przydatnym narzędziem dla dalszych badań, jednak wygląda na to, że nie jest obecnie rozwijane. Podczas przeglądania bazy natrafiłem również na parę błędów technicznych, które mogą świadczyć o braku stałej opieki informatycznej. Oby były to przejściowe problemy i sam projekt ożył w najbliższym czasie. W Polsce powstaje projekt Archiwum Kobiet, o którym wkrótce napiszemy na stronach HiM. Jest to jednak znacznie szersze tematycznie przedsięwzięcie, nie ograniczające się do historii feminizmu.

Cytaty w tłumaczeniu autora pochodzą ze strony www.fragen.nu