Hamish Henderson (1919-2002) był jednym z najważniejszych szkockich poetów, folklorystą i popularyzatorem tradycyjnej szkockiej kultury, działaczem społecznym. W 2011 roku powstał fundusz The Hamish Henderson Archive Trust, którego celem – wobec braku odpowiednich kroków ze strony szkockich władz – było zabezpieczenie jego osobistego archiwum, dotąd przechowywanego w nieodpowiednich warunkach i bez należytej ochrony. W celu pozyskania środków na podstawowe uporządkowanie i skatalogowanie archiwum jego organizatorzy wykorzystali ideę finansowania społecznościowego (crowdfunding).

Crowdfunding polega na oddolnym, organizowanym w internecie gromadzeniu środków na konkretne, z reguły niewielkiej projekty. Finansowanie opiera się tu na drobnych wpłatach online, które łącznie pozwalają uzyskać odpowiednio wysokie kwoty:

W 2011 roku najbardziej popularny portal finansowania społecznościowego na świecie – kickstarter.com – umożliwił finansowanie inicjatyw na kwotę ponad 99 milionów dolarów. Wartość rynku finansowania społecznościowego na całym świecie w 2011 roku została oszacowana na 1,5 miliarda dolarów i oczekuje się podwojenia tej liczby w tym roku. [#]

Założyciele Hamish Henderson Archive Trust do zebrania pieniędzy na porządkowanie archiwum wykorzystali portal Sponsume.com, w którym – zgodnie z regułą tego typu działań – zadeklarowali wysokość gromadzonej sumy (2 tys. funtów) oraz bonusy dla osób, które zdecydują się wesprzeć ich inicjatywę. Ten element procesu finansowania odróżnia crowdfunding od tradycyjnej działalności charytatywnej: osoby wpłacające pieniądze są nie tylko donatorami, ale także bezpośrednio korzystają ze sfinansowanego przez siebie projektu. W tym przypadku, w zależności od wysokości wpłat, osoby wspierające powstanie archiwum liczyć mogły na publikację swojego nazwiska na stronie internetowej archiwum, otrzymanie egzemplarza nowowydanego dziennika Hendersona (w droższej opcji wpłaty – z podpisem jego żony) czy możliwość bezpośredniego zapoznania się z archiwum podczas prac nad jego uporządkowaniem. Ostatecznie zebrano nie zakładane 2, ale ponad 4.5 tys. funtów. Cała akcja trwała kilka dni – już w ciągu pierwszych dwóch zebrano podstawową sumę:

Przykład archiwum Hamisha Hendersona pokazuje potencjał finansowania społecznościowego oddolnych, społecznych projektów archiwalnych. Niestety taki modelu pozyskiwania środków nie zawsze może być bezpiecznie zastosowany w Polsce – pisał o tym na HiM Michał Świgoń:

Od wielu lat prowadzony przeze mnie portal historyczny Histmag.org zbierał od internautów fundusze na rozwój działalności bez zwracania się o zgodę do ministerstwa. Otrzymywane przez nas od internautów środki (od których odprowadzaliśmy podatki) pozwalały nam na sfinansowanie kosztów serwera czy akcji promujących wiedzę historyczną. W październiku ubiegłego roku wydawca otrzymał wezwanie na komisariat. Powód? Podejrzenie o prowadzenie nielegalnej zbiórki publicznej, powstałe na skutek donosu jednego z internautów do MSWiA. Wyrok sądowy w trybie nakazowym nakazywał przekazanie całości zebranej kwoty na wskazany przez sąd cel, opłacenie grzywny i kosztów sądowych.