Media dyskusji o prawie autorskim

W jednym z ostatnich numerów recenzowanego czasopisma naukowego Journal of Computer-Mediated Communication ukazał się interesujący artykuł na temat dyskusji o prawie autorskim w USA. Jego autorem jest dr Bill D. Herman, medioznawca z nowojorskiego Hunter College. W tekście Taking the copyfight online: Comparing the copyright debate in congressional hearings, in newspapers, and on the web próbuje on wykazać, jak różnią się główne akcenty tej debaty w zależności od przestrzeni, w której się ona odbywa (Kongres, prasa papierowa, internet).

Autor definiuje na wstępie dwie główne grupy interesów wypowiadające się za określonym kierunkiem ewolucji prawa własności intelektualnej:

SC (strong copyright) właściciele praw autorskich (w tym koncerny medialne takie jak Disney) oraz reprezentujący ich interesy politycy, zainteresowani aktywną walką z naruszeniami prawa autorskiego w internecie i poszerzaniem zakresu ograniczeń prawa autorskiego, szczególnie w kontekście domeny publicznej i dozwolonego użytku
SFU (strong fair use) akademicy, bibliotekarze, edukatorzy, organizacje pozarządowe wspierani przez niewielką grupę polityków: ich celem jest umocnienie zasady dozwolonego użytku i obrona podstawowych wolności w internecie

Trudno uznać taki schemat za pełny, jednak autor koncentruje się wyłącznie na debacie na temat konkretnych zmian legislacyjnych z lat 2003-2006, dotyczących szyfrowania sygnału telewizyjnego w sposób uniemożliwiający jego rejestrację (propozycja koalicji SC) i propozycji koalicji SFU, występującej przeciwko umacnianiu antypirackich przepisów Digital Millennium Copyright Act. Bill D. Herman porównuje strategie medialne obu stron oraz bada, które z koncepcji najczęściej dyskutowane były w Kongresie w ramach komisji pracujących nad ustawami, w prasie papierowej i w internecie. Do analizy dyskusji offline wykorzystuje bazy danych udostępniane przez Kongres i repozytoria tekstów prasowych. Badając internet, definiuje najpierw czołowe serwisy (authoritative websites) będące osiami dyskusji online – wykorzystuje w tym Issue Crawler i odpowiednio opracowaną metodologię. Otrzymana lista liczy 210 pozycji, spośród których w pierwszej dziesiątce znajduje się 9 serwisów należących do koalicji na rzecz liberalizacji prawa autorskiego – wyjątkiem jest tylko oficjalny serwis Biblioteki Kongresu dostarczający informacji o pracach legislacyjnych:

Po zbudowaniu mapy podstawowych serwisów Herman przeszukuje je w poszukiwaniu dokumentów i wypowiedzi na temat reformy prawa autorskiego, których przesłanie następnie ocenia jako liberalne, neutralne lub konserwatywne. Po zebraniu danych porównuje je z danymi dotyczącymi prasy i wysłuchań w Kongresie:

W debatach w ramach komisji legislacyjnych w Kongresie argumenty i zalecenia związane z umocnieniem dozwolonego użytku pojawiają się równie często jak wątki jego ograniczenia i wzmacniania ochrony interesów twórców i właścicieli praw autorskich. Internet jednak wyraźnie odstaje – to medium debaty o prawie autorskim zdominowane przez zwolenników jego zmiany w kierunku liberalizacji systemu prawa autorskiego.

Bill D. Herman buduje też dość ciekawe zestawienie dotyczące tego, w jaki sposób poszczególni uczestnicy dyskusji wykorzystywali poszczególne media:

Badanie Billa D. Hermana wskazuje na problem przenoszenia aktywności obywatelskiej z internetu w przestrzeń instytucji politycznych: debata o reformie prawa autorskiego – jak pokazuje autor – odbywa się w dwóch osobnych kanałach i każda strona sporu ma swoje medium. Kongresmeni i wspierające ich koncerny medialne wykorzystują tradycyjną prasę, która w niewielkim stopniu relacjonuje debaty internetowe. W nich też dominują zwolennicy liberalizacji prawa autorskiego:

The one-sidedness of the web debate resulted from sharp differences in motivation and culture. Congresspersons are hardly the most tech-savvy group, and they already have access to each other and the news media, so they rarely discuss copyright online. Likewise, media companies have historically fared very well in Congress and can easily command press attention, so they have little more to gain online. While copyright holders are still fighting online file sharing, this legal and public relations war mostly assumes current statutory law rather than challenging it.

Praca wskazuje na problemy związane z działalnością polityczną w przestrzeni internetu. Wiele podejmowanych tam inicjatyw obywatelskich czy formułowanych przez rozmaite środowiska propozycji dotyczących reformy prawa autorskiego nie dociera do polityków. Informacje na ten temat czerpią oni wciąż głównie z telewizji czy prasy – mediów, w których swoje wpływy najlepiej zaznaczają koncerny medialne zainteresowane w najlepszym razie utrzymaniem status quo.

Artykuł Taking the copyfight online: Comparing the copyright debate in congressional hearings, in newspapers, and on the web dostępny jest w repozytorium onlinelibrary.wiley.com (otwarty dostęp).