UK RED: źródła do kulturowej historii lektury

Sposób czytania Biblii, jaki praktykowała pewna angielska szlachcianka z przełomu XVI i XVII wieku opisano w wydanej w 1646 książce następująco:

Shee had a custome in tumbling over of the Bible, to put her finger suddenly upon some one verse as it hit; saying, now whatsoever my finger is upon, is just my case, whatsoever it bee

Czytanie nigdy nie jest procesem oderwanym od kultury i środowiska, w którym żyje czytelnik. Nie jest też procesem jednorodnym – może być elementem liturgii albo wstydliwą czynnością, kiedy przedmiotem lektury stają się zakazane, nieprzyzwoite książki. Historia czytania nie jest jedynie historią książki – jest historią społecznych relacji do wiedzy, stosunku do autorytetów, ewolucji modeli wychowywania czy systemu edukacji.

UK RED (The Reading Experience Database 1450-1945) to internetowa baza danych gromadząca źródła dokumentujące kulturową historię czytania – w perspektywie Wielkiej Brytanii i jej historycznego imperium. Znajduje się w niej 30 tys. rekordów dotyczących okresu od połowy 1450 roku (pierwsze ruchome czcionki Jana Gutenberga) aż do końca II wojny światowej. Projekt, zainicjowany pierwotnie przez Open University dziś rozwijany jest w ramach międzynarodowej koalicji (uczelnie z Australii, Nowej Zelandii, Holandii i Kanady) i zyskuje bogatszy kontekst.

Dla celów projektu określono definicję doświadczenia czytelniczego (reading experience): to możliwy do zarejestrowania kontakt z pisanym lub drukowanym tekstem poza zwykłym faktem posiadania książki lub czasopisma. Zmieniająca się specyfika aktywnego kontaktu ze słowem pisanym pokazywana jest za pomocą tak zróżnicowanych źródeł jak dzienniki, wspomnienia, badania socjologiczne, dane policyjne i więzienne czy literatura epoki.

Projekt UK RED otwarty jest na aktywność wolontariuszy, którzy zgłaszać mogą swoje propozycje nowych wpisów. Wszystkie zgromadzone dotąd źródła przeszukiwać można za pomocą rozbudowanej wyszukiwarki od której najwygodniej zacząć korzystanie z tej bazy.

Lektura prasy na ulicach Sydney, 1935. Źródło: Flickr Commons

• • •

O ile nie zaznaczono inaczej tekstowa treść tego artykułu jest dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported.