Internet i odtwórstwo historyczne

W dzisiejszych czasach internet funkcjonuje w każdej dziedzinie życia. Jest narzędziem pracy, nauki oraz rozrywki. W chwili obecnej z bogatych zasobów bibliotek, archiwów czy muzeów można korzystać bez wychodzenia z domu. To bardzo ułatwia pracę zarówno zawodowym historykom, jak również hobbystom, którzy zajmują się historią z zamiłowania. Z tego udogodnienia korzystają również ludzie związani z odtwórstwem historycznym – ruchem, który obecnie coraz bardziej zyskuje na popularności.

Pisząc o roli internetu w ruchu rekonstrukcji historycznych należy zastanowić się nad tym, w jaki sposób to medium może być wykorzystane. Stowarzyszenia, kluby czy grupy odtwórstwa historycznego coraz częściej zakładają strony internetowe. Stowarzyszenie Artylerii Dawnej „Arsenał” na swojej stronie www.oldartillery.pl zamieściło informacje na swój temat, dane kontaktowe, organizacje, z którymi współpracuje, galerię zdjęć, a w aktualnościach zamieszcza materiały dotyczące historii i rekonstrukcji broni artyleryjskiej, informacje na temat aktualnych wydarzeń oraz planowane przedsięwzięcia, w których bierze udział. Natomiast na stronie www.arsenal.org.pl, prowadzonej na szerszą skalę, gdyż Stowarzyszenie Regimentów i Pułków Polski 1717-1831 skupia pod swoimi skrzydłami kilka grup odtwórstwa historycznego, publikowane są artykuły na tematy z zakresu historii wojskowości i rekonstrukcji okresu, który obejmuje działalność Stowarzyszenia.

Równolegle ze stronami działają fora internetowe. To właśnie na nich skupia się wirtualne życie odtwórców. Forum internetowe to doskonałe miejsce na wymianę spostrzeżeń oraz dzielenie się wiedzą. Aktywność na nim działa mobilizująco – dyskusje niekiedy są bardzo ożywione, co sprawia, że rozmówcy sami chętniej zaglądają do źródeł, by weryfikować wnioski innych. Ponadto forum służy dzieleniu się wiedzą, materiałami, doświadczeniem.

Forum, które skupia rekonstruktorów zajmujących się różnymi okresami historycznymi, jest działające od dawna www.freha.pl. Wiele interesujących materiałów znajdzie tam osoba zajmująca się zarówno historią średniowiecza, wieku XVII, jak również XIX. Jest to forum ogólnodostępne, każdy może zabrać głos w dyskusji i być jego członkiem.

Ponadto fora służą do codziennej komunikacji między członkami danej grupy, niektóre fora są nawet podzielone na część wewnętrzną i zewnętrzną. Część wewnętrzna służy jedynie zarejestrowanym członkom stowarzyszenia – zamieszczane są na niej np. informacje dotyczące organizacji i koordynacji spotkań, pracy klubu, wspólnych wyjazdów, a także ustalenia, decyzje, plany. Do części zewnętrznej dostęp ma każdy odwiedzający i ta służy do wymiany poglądów i wiedzy z dziedziny rekonstrukcji oraz historii. Na każdym z for istnieje podział – tematyczny bądź chronologiczny; w każdym z działów uczestnik forum może założyć nowy temat. Porządku pilnuje administrator forum oraz moderatorzy. Dzięki forom internetowym różne grupy mogą utrzymywać ze sobą kontakt na co dzień, bez internetu ograniczałby się on tylko do wspólnych wyjazdów. W ten sposób grupy łatwiej integrują się ze sobą, komunikacja jest częstsza i współpraca staje się łatwiejsza.

Podczas gdy życie całych grup skupia się na stronach i forach, indywidualna rekonstrukcja zmusza do dalszych poszukiwań. Odtwórcy w swoich badaniach nad rekonstruowanym okresem w historii wykorzystują źródła pisane oraz artefakty, takie jak np. eksponaty muzealne. Źródła pisane, poza współcześnie wydawanymi w formie książkowej, często są trudne do zdobycia, jednak dzięki temu, że coraz więcej bibliotek i archiwów udostępnia swoje zasoby w internecie, jest do nich lepszy i łatwiejszy dostęp. Biblioteki cyfrowe udostępniają tysiące książek, a dzięki wyszukiwarce znajdującej się na stronie Federacji Bibliotek Cyfrowych wpisując hasło można jednocześnie przeszukiwać wiele katalogów.

Poprzez udostępnianie w sieci, publikacje wydane jeszcze w XIX wieku, dokumenty archiwalne czy eksponaty muzealne są osiągalne praktycznie dla każdego zainteresowanego. Nawet jeśli archiwum bądź biblioteka nie udostępnia swoich zasobów wirtualnie, to sam fakt umieszczania na stronie katalogu zbiorów powoduje, że najpierw można sprawdzić, gdzie poszukiwane publikacje czy archiwalia się znajdują, a dopiero potem udać się do danej instytucji z pewną wiedzą.

Prowadząc indywidualne badania gromadzi się wiele materiałów i zdobywa dużo wiedzy. Poza forum można dzielić się nią, zakładając na przykład blogi. Blog przez rekonstruktorów wykorzystywany jest m.in. do publikowania własnych artykułów, przewodników do wykonywania przedmiotów codziennego użytku, szycia ubiorów cywilnych, mundurów, wskazywania dostępnych źródeł. To doskonały sposób na rozwijanie własnej rekonstrukcji, a jednocześnie ułatwianie jej innym, dopiero początkującym, odtwórcom. Obecnie pojawia się coraz więcej blogów dotyczących rekonstrukcji historycznej. Są to np. historiaozywiona.blogspot.com, na którym prezentowane są materiały dotyczące średniowiecza, a także markietanka.blogspot.com, czy historiaozywiona1792-1831.blogspot.com, które dotyczą rekonstrukcji przełomu XVIII i XIX wieku.

W ten sposób internet ułatwia odtwórcom badania nad historią, pomaga grupom rekonstrukcji historycznej w codziennej komunikacji, mobilizuje do dalszych poszukiwań. Jest bardzo pomocnym narzędziem, ale nie należy zapominać, że jest to tylko narzędzie – nic nie zastąpi bezpośredniego kontaktu oraz osobistego sięgnięcia do źródeł.

Monika Żebrowska

Fot. Ray Habens CC-BY-NC