Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia społeczne w perspektywie zewnętrznych rozpoznań

Konferencja odbędzie się w pensjonacie „Złoty Strug” w Pluskach k. Olsztyna, 22-23 października 2010 r.

Wyświetl większą mapę

Za istotną wskazówkę służącą doprecyzowaniu pola problemowego wyznaczonego formułą powyższego tematu uznać można dyrektywy brytyjskiego socjologa i etnografa Paula Willisa. Twierdzi on, że różnego rodzaju aktorzy społeczni, starając się żyć i przeżyć, podejmują niezliczone próby zrozumienia własnej sytuacji. Powstające w ten sposób przedstawienia nie odwołują się jednak najczęściej do żadnych stanowisk „spekulacyjnych” i w swej strukturze ich nie naśladują. Podmioty społeczne, przekonuje Willis, nie są bowiem „uczonymi socjologami”, ani „nie tworzą grup seminaryjnych”, dlatego sens ich działań trudny jest do uchwycenia w planie kategorii elit. Co więcej, sądy i znaczenia oddolne pozostają często ucieleśnione i nie tylko nie znajdują wyrazu w języku, ale często są „w taki sposób zorganizowane by się językowi sprzeciwić”.

W trakcie kolejnego spotkania proponujemy podjęcie próby rozpoznania w jaki sposób doświadczenia, które powstają wewnątrz społeczeństw poddawane są zewnętrznym interpretacjom oraz w jaki sposób umieszczane zostają w ramach dyskursów humanistyki. Pod pojęciem dyskursów humanistyki rozumiemy takie interpretacje badaczy, intelektualistów i publicystów, które powstają w akademickiej tradycji praktyk lekturowych i często przyjmują w społecznym, publicznym użyciu pozycję dominującą, legitymizującą tym samym pewną marginalizację oddolnych sposobów komunikowania doświadczeń społecznych.

Przyjmując perspektywę przywołanego Paula Willisa chcielibyśmy zastanowić się, czy w dzisiejszej humanistyce istnieje potrzeba stworzenia języka służącego do opisu oddolnych sposobów komunikowania doświadczeń społecznych, języka, który stawiałby treść owych komunikatów na równi z „zewnętrznym” dyskursem elit. Czy we współczesnej, rodzimej humanistyce istnieje poczucie potrzeby włączania do publicznego dyskursu najbardziej prywatnych, często nietekstowych wzorów doświadczeń podmiotów społecznych. Jakie przesłanki przemawiają za lub przeciw podejmowaniu tego typu prób.

Zarysowana wyżej problematyka skłania również do postawienia pytania o ważność (doniosłość) rozwiązań badawczych ferowanych na gruncie zinstytucjonalizowanej humanistyki. Czy oferowane przez nią rozstrzygnięcia są ważne dlatego, że stoi za nimi autorytet dotychczasowej praktyki badawczej, legitymującej się znacznym już doświadczeniem i świadomością własnych, kulturowych uwarunkowań? Czy humanistyka akademicka ma prawo narzucać własny ogląd świata, własne interpretacje dyskursom pozaakademickim, które takiego doświadczenia nie mają? Czy dyskursy akademickie tworząc wewnętrznie spójny język pojęć i teorii nie gubią w istocie możliwości nawiązania dialogu ze społecznościami będącymi „przedmiotem” ich zainteresowania? A może współczesna humanistyka nie powinna pochylać się nad pozaakademickimi praktykami dyskursywnymi w próbie ich uchwycenia takimi, jakie one są w doświadczeniu ich uczestników? Czy próby tego typu są w ogóle potrzebne i możliwe? Jakie wartości przyświecają przyjmowanym w tej kwestii rozwiązaniom? Jakie cele stawiane są w programach badań humanistycznych formułowanych w kluczu zarysowanej wyżej alternatywy?

W tak zakreślonej przestrzeni tradycyjnie oczekujemy na refleksję natury zarówno ogólnohumanistycznej, jak i uwzględniającej optykę partykularnych dyscyplin współczesnej humanistyki.

Zgłoszenia – referatów oraz osób chętnych do udziału w dyskusji – prosimy kierować do dnia 30 czerwca 2010 r. na wskazany poniżej adres. Szacujemy, iż tegoroczna opłata konferencyjna wyniesie około 200 zł i w całości przeznaczona będzie na pokrycie kosztów wyżywienia oraz noclegu uczestników spotkania. Koszty podróży uczestnicy pokrywają we własnym zakresie.

Konferencja organizowana przy współudziale:
Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego
Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

Do pobrania: Zaproszenie na konferencję (212)