The Horizon Report – trendy w edukacji na kolejny rok

The New Media Consortium (NMC), międzynarodowa koalicja instytucji edukacyjnych zajmująca się wykorzystaniem nowych mediów w edukacji wydała niedawno swój kolejny raport. The Horizon Report jest próbą naszkicowania najważniejszych trendów, ale też krytycznego podejścia do zagadnienia wpływu technologii na proces uczenia się i system edukacji – w tym rolę akademii.

Jakie najważniejsze trendy na 2010 rok prognozują autorzy opracowania?

1. The abundance of resources and relationships made easily accessible via the Internet is increasingly challenging us to revisit our roles as educators in sense-making, coaching, and credentialing.

Autorzy raportu przekonują, że w sytuacji permanentnego nadmiaru informacji dostępnej dla przeciętnego odbiorcy wzrasta znaczenie instytucji edukacyjnych. Ich rolą jest nie tylko dbanie o jakość wiedzy przenikającej do sfery publicznej, ale też przygotowanie uczniów/studentów do krytycznej recepcji nieustannie kierowanych do nich przez media komunikatów: Mentoring and preparing students for the world in which they will live, the central role of the university when it achieved its modern form in the 14th century, is again at the forefront.

2. People expect to be able to work, learn, and study whenever and wherever they want to

W Kalifornii podręczniki w wersji cyfrowej staną się wkrótce standardową alternatywą wobec papierowych wydań. Wpłynie to nie tylko na rynek wydawniczy, ale może też zmienić sposób korzystania z podręczników: staną się one bardziej mobilne. W The Horizon Report czytamy o dostępie do wiedzy z każdego miejsca i w każdym czasie, o zredukowaniu ograniczeń związanych z dostępem do fizycznej postaci książki, ale także o roli sieci społecznościowych, które (tak jak choćby w przypadku grupy znajomych na Twitterze) mogą stać się elementem zdobywania wiedzy: people want easy and timely access not only to the information on the network, but to their social networks that can help them to interpret it and maximize its value.

3. The technologies we use are increasingly cloud-based, and our notions of IT support are decentralized

Coraz powszechniejsze korzystanie z systemu rozproszonych narzędzi i usług (przetwarzanie w chmurze) to kolejny trend zauważony przez autorów The Horizon Report. Nie potrzebujemy własnych serwerów, skryptów, programów instalowanych na dysku twardym: wystarczy przeglądarka i dobrej jakości dostęp do internetu. Idealnym przykładem takiej usługi może być Google Docs, darmowe narzędzie dostępne w przeglądarce, świetna alternatywa dla pakietu Office. Redukcja kosztów użytkownika to nie jedyna wartość cloud computing – zwiększa się też dostępność i mobilność usług i narzędzi.

4. The work of students is increasingly seen as collaborative by nature, and there is more crosscampus collaboration between departments

Internet jest przestrzenią współpracy, także tej o charakterze (samo)edukacyjnym: increasingly, both students and their professors see the challenges facing the world as multidisciplinary, and the need for collaboration great. Over the past few years, the emergence of a raft of new (and often free) tools has made collaboration easier than at any other point in history. Widziałbym tu nie tylko instytucjonalne projekty (np. blogi tworzone wspólnie przez nauczycieli i uczniów w ramach określonych projektów), ale także wszelkie nieformalne inicjatywy, w których kolektywnie budowane są zasoby wiedzy (np. fora dyskusyjne poświęcone historii lokalnej, grupy w serwisach społecznościowych skoncentrowane na określonym problemie czy Wikipedia).

W opracowaniu znaleźć można także kilka krytycznych uwag, opisujących nowe wyzwania dla systemu edukacji. Są nimi m.in. zmieniająca się rola akademii (jako instytucji wiedzy), systemu publikowania i ocen prac naukowych oraz kwestia braku podstawowych kompetencji do krytycznego korzystania z mediów (digital media literacy).

Chciałbym – zachęcając do zapoznania się z raportem – zwrócić uwagę jeszcze na jeden jego temat: open content: Far more than a collection of free online course materials, the open content movement is a response to the rising costs of education, the desire for access to learning in areas where such access is difficult, and an expression of student choice about when and how to learn. Uznanie przez The New Media Consortium otwartej edukacji za jeden z kluczowych trendów 2010 roku to dowód na to, że otwartość w nauce nie jest niszową ideologią podważającą tradycyjne modele dystrybucji wiedzy, ale poważną alternatywą, pozytywnie wpływającą na dostępność wiedzy i odpowiadającą zmieniającej się dzięki internetowi roli instytucji edukacyjnych.

Do pobrania: The Horizon Report