Fotografie archiwalne mówią nam o przeszłości czasem więcej niż najbardziej nawet szczegółowe opisy i relacje. Zdjęcia archiwizują emocje, dokumentują ułamki chwil, o których próżno by szukać informacji w podręcznikach i opracowaniach historycznych. Poniżej przedstawiamy listę interesujących serwisów udostępniających online fotografie historyczne.

Prosimy pamiętać, że każdy z tych serwisów ma własne zasady udostępniania zasobów – należy się z nimi zapoznać w kontekście nie zawsze czytelnej sytuacji związanej z prawami autorskimi do tych materiałów.

Zachęcamy też do informowania nas o ciekawych zasobach fotograficznych dostępnych w internecie. Informacje o tym, jak to zrobić, znajdują się na końcu artykułu.

Lata 30-te, Lwów. Parada wojskowa, kawaleria. Fot. Stanisław Bober, kolekcję udostępniły Danuta Mordal i Ewa Szafrańska; Źródło: Fotohistoria.pl

1. www.imagesonline.bl.uk – kolekcja zdigitalizowanych grafik w zasobach British Library. Na stronie dostępna jest dobra wyszukiwarka, pozwalająca na wygodne przeglądanie materiałów.
2. www.fromoldbooks.org – ponad 2 tysiące zdigitalizowanych grafik pochodzących ze starych książek. System pozwala na pobieranie materiałów w dowolnej rozdzielczości. Każda z grafik jest odpowiednio opisana (informacje o źródle, słowa kluczowe itp).
3. digitalgallery.nypl.org – pół miliona zeskanowanych grafik i fotografii ze zbiorów New York Public Library.
4. oldbookillustrations.com – zasoby zdigitalizowanych ilustracji do książek, które nie są objęte już prawami autorskimi i należą do domeny publicznej. Niezwykła kolekcja, którą przeglądać można za pomocą słów kluczowych, indeksu tematycznego i wyszukiwarki.
5. ian.macky.net/secretmuseum – kolekcja fotografii zawartych w wydanej w 1935 książki o profilu antropologicznym – The Secret Museum of Mankind.
6. www.gwpda.org/photos/greatwar.htm – 1844 fotografie z okresu I wojny światowej. Zasoby można przeglądać w tematycznych kategoriach. Zasady korzystania z fotografii dostępnych w tym serwisie są zbieżne z licencją GNU FDL
7. memory.loc.gov/ammem/ – projekt amerykańskiej Biblioteki Kongresu, prezentujący nie tylko graficzne zasoby archiwalne związane z historią USA. Baza zawiera 9 milionów rekordów w stu kategoriach.
8. www.greatwar.nl – 250 kolorowych fotografii z frontów I wojny światowej. Zobacz też I wojna światowa w kolorze
9. fotohistoria.pl – Serwis fotograficzny XX wieku (Polska i tereny Europy Wschodniej), udostępniający zdjęcia z archiwów Ośrodka KARTA, Polskiej Agencji Prasowej i Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego. Baza zawiera 35 tysięcy fotografii.
10. http://audiovis.nac.gov.pl/ – Narodowe Archiwum Cyfrowe jest centralnym archiwum państwowym, a jego powstanie jest odpowiedzią na postęp, który dokonał się w technologii zapisu, przechowywania i udostępniania danych. Więcej informacji o NAC.
11. flickr.com – Flickr to ogromne repozytorium archiwalnych fotografii. Podana tutaj podstrona to tylko przykład – aby wyszukiwać w serwisie archwalne zasoby należy wybrać odpowiednie słowa kluczowe. Flickr to archiwum tworzone oddolnie przez rozproszoną społeczność użytkowników tego serwisu. Zobacz też: Flickr Takes Historical Imagery To The Masses
12. www.karta.org.pl – fotokolekcje opublikowane na serwerze Ośrodka KARTA.
13. fcit.usf.edu – zasoby fotografii dotyczącej tematyki Holocaustu. Element projektu A teacher’s guide to the Holocaust.
14. commons.wikimedia.org – fotografie i zdigitalizowane grafiki dostępne w ramach projektu Wikimedia Commons. Obok archiwalnych zdjęć znaleźć tam można mapy, wykresy i zdigitalizowane dokumenty.
15. www.archives.gov/research/ww2/photos – fotografie II wojny światowej dostępne w ramach serwisu internetowego narodowego archiwum USA. Fotografie można przeglądać w kategoriach, zdjęcia opisane są również odpowiednim historycznym komentarzem.
16. fototeka.1944.pl – dostępne online archiwum fotografii dokumentujących wydarzenia Powstania Warszawskiego. W bazie znajduje się 3643 zdigitalizowanych zdjęć. Zobacz też fotografie Powstania ze źródeł niemieckich.
17. solidarnosc25foto.info – internetowa wersja wystawy przygotowanej z okazji 25 rocznicy powstania Solidarności. Na stronie znaleźć można fotografie dokumentujące m.in. stan wojenny, okres festiwalu Solidarności i portrety przywódców i działaczy ruchu.
18. evidenceincamera.co.uk – zdjęcia lotnicze dokumentujące D-Day – 6 czerwca 1944 roku, dzień inwazji aliantów na Normandię. Warto odwiedzić tę galerię mimo fatalnego systemu przeglądania zasobów.
19. www.ushmm.org – zasoby online United States Holocaust Memorial Museum. Oprócz fotografii dokumentujących Zagładę na stronie znaleźć można również materiały związane z nazistowską propagandą – np. dotyczącą olimpiady w 1946 roku.
20. www.katardat.org/russia – dwudziestowieczna sowiecka Rosja w fotografiach. Oprócz zdjęć na stronie opublikowano także grafiki propagandowe oraz zdjęcia dokumentujące radziecką sztukę.
21. genocide1915.info – archiwalne fotografie dokumentujące Rzeż Ormian – popełnione przez Turków ludobójstwo 1.5 miliona Ormian w latach 1915-1917.
22. old-picture.com – archiwalne fotografie, głównie związane z amerykańskią historią.
23. images.google.pl – wyszukiwarka grafik udostępniana przez Google. Najlepszy sposób na przeszukiwanie rozproszonych zasobów fotografii archiwalnych dostępnych w całym internecie.
24. picturehistory.com – obszerny zasób zdjęć dokumentujących historię USA. Wygodne wyszukiwanie przez indeks tematyczny lub za pomocą wyszukiwarki.
25. sabaoth.infoserve.pl/danzig-online – archiwalne zdjęcia przedwojennego Gdańska. Zasoby strony dostępne są także na płycie CD, którą można zamówić na tej stronie.

Prosimy o informacje o interesujących serwisach udostępniających zdjęcia archiwalne. Adresy prosimy zgłaszać albo w komentarzach pod tym artykułem, albo za pomocą formularza kontaktowego.

Zobacz prezentacje zasobów historycznych internetu opublikowane na stronach Historiaimedia.org