11 września: teorie spiskowe jako naprawianie użyteczności historii

We make money not art relacjonują wystąpienie Evy Horn na ostatnim Transmediale w Berlinie. Tematem całej imprezy były spiski i teorie mające je odkrywać. Sieć splątanych ze sobą narracji, wizji tajnych środowisk i rewolucyjnych odkryć to także ważny element historiografii i myślenia o przeszłości.

Eva Horn jest profesorem literatury niemieckiej na uniwersytecie w Bazylei. Zajmuje się kwestiami literatury i wojny w XX wieku. W swoich badaniach zajmuje się też kwestiami teorii spiskowych. Podczas swojego wystąpienia Horn mówiła o alternatywnych koncepcjach wyjaśniania wydarzeń 11 września w kontekście charakterystyki politycznego dyskursu w internecie.

6232ds393dsa.jpg
Jedna z najbardziej nieprawdopodobnych teorii wiąże się ze sfałszowaną fotografią znaną jako The World Trade Center Tourist. Co ciekawe, internauci odnaleźli pechowego turystę również w innych kryzysowych sytuacjach

Jak mówiła Horn, inaczej niż w przypadku sprawy zabójstwa Kennedy’ego, tragedia 11 września nie była analizowana przede wszystkim w świetle spisków i tajemnych teorii. Nawet sam Bush przekonywał do rezygnacji z tego typu myślenia: Let us never tolerate outrageous conspiracy theories concerning the attacks of September the 11th; malicious lies that attempt to shift the blame away from the terrorists, themselves, away from the guilty.

Artykuł publikuje też odnośniki do ciekawych projektów związanych z teoriami 11 września: The WTC Conspiracy, History Commons, czy film Loose Change.

Horn nie chce dyskutować z tezami tych koncepcji – według niej są one sposobem na nieprzeniknioną złożoność współczesnej polityki. Teoria spiskowa daje poczucie kontroli nad prawdą, pozwala jasno wskazać winnych i redukuje niepewność. Globalna historia i odbijająca się w niej polityka września 2001 roku w świetle alternatywnych wyjaśnień w końcu staje się użyteczna i dostępna

Ogromna ilość tajemniczych wyjaśnień 11 września nie mogłaby powstać, gdyby nie internet. To tu wyznawcy alternatywnych wersji mogą wzajemnie wymieniać się informacjami, utwierdzają się też w swoich przekonaniach widząc, że jeszcze ktoś poza nimi jest w stanie w nie uwierzyć. Oczywiście spiskowe wersje wrześniowych wydarzeń wykorzystują też odwieczne tradycyjne motywy: pogłoski o czterech tysiącach Żydów ostrzeżonych SMS-ami, żeby 11 września nie przychodzili do pracy w wieżach WTC. Ta teoria jest powszechnie wyznawana w krajach muzułmańskich, które o przeprowadzenie zamachów podejrzewają Izrael.

Sprawa 11 września pewnie nigdy nie pozbędzie się otoczki niewyjaśnionych, ukrytych teorii na swój temat, skoro – jak uważa David Ray Griffinsamo wydarzenie z 11 września 2001 roku nosi znamiona teorii spiskowej. Kilkunastu facetów z nożykami do tektury wykiwało najpotężniejszy wywiad świata, wykpiło najlepiej wyszkolone siły powietrzne i z niemal zegarmistrzowską precyzją wykonało największy terrorystyczny atak na Amerykę.

Zobacz też: 9/11 conspiracy theories

The South Tower Napalm Bomb – przykład jednej z teorii spiskowych dotyczących 11 września.