Przypomnieć stan wojenny – www.13grudnia81.pl – nowy internetowy projekt edukacyjny IPN
Właśnie ruszył nowy projekt IPN, który w swoim zamierzeniu ma przybliżyć młodym ludziom wydarzenia z 13 grudnia 1981 roku. Strona dostępna jest pod adresem 13grudnia81.pl.
Wiele młodych osób zapytanych o datę 13 grudnia nie umie jej połączyć z żadnym wydarzeniem. IPN za pomocą strony internetowej stara się zmienić tę sytuację.
Na odwiedzających serwis duże wrażenie zrobić mogą archiwalne materiały dźwiękowe z demonstracji. Można również posłuchać opozycyjnych piosenek, a także obejrzeć film dokumentujący działania służb specjalnych. Dostępne są również archiwalne zdjęcia.
Na stronie udostępniono również słownik, który w krótkich hasłach opisuje takie pojęcia jak koksownik czy krzyże kwietne.
Ważnym elementem serwisu jest strona poświęcona ofiarom stanu wojennego. W powszechnej świadomości okres ten nie jest kojarzony z politycznymi mordami, a jeśli już – ich skala jest umniejszana. Tymczasem jak pisze Łukasz Kamiński, przygotowując wprowadzenie stanu wojennego, komuniści od początku liczyli się z ofiarami śmiertelnymi. Zakładali, iż będzie ich znacznie więcej, niż było w rzeczywistości. W przeprowadzonej pod koniec września 1981 r. rozmowie z wysłannikiem kierownictwa NSPJ, Konradem Naumanem, jeden z liderów tak zwanych „zdrowych sił” w PZPR, Stanisław Kociołek stwierdził bez ogródek: „taka droga kosztować będzie być może tylko kilka tysięcy ofiar, podczas gdy kontynuacja dotychczasowego tak zwanego porozumienia prowadzić musi do rozlewu krwi, do morza krwi”. Tuż przed 13 grudnia w szpitalach przygotowano tysiące miejsc dla rannych. Dziesiątkom tysięcy aktywistów PZPR rozdano broń palną. (#).
22-letni Piotr Sadowski – jedna z ofiar stanu wojennego. Pracownik Portu Gdańskiego. 31 sierpnia 1982 r. w centrum Gdańska, podczas ucieczki przed oddziałami milicji rozpędzającymi demonstrantów, przewrócił się i uderzył w głowę. Nieprzytomny, uległ zatruciu gazami łzawiącymi. Zmarł po przewiezieniu do szpitala. Śledztwo umorzono „z powodu niestwierdzenia czynu przestępczego”.
Na stronie dostępny jest również spis wydanych przez IPN publikacji związanych z okresem stanu wojennego. Dostępne są pełne elektroniczne wersje tych wydawnictw.
Dariusz Iwaneczko, Opór społeczny a władza w Polsce południowo-wschodniej 1980–1981, Warszawa 2005.
Stan wojenny w Polsce 1981–1983, red. Antoni Dudek, Warszawa 2003.
Stan wojenny w dokumentach władz PRL (1980–1983).
Adam Strzembosz, Maria Stanowska, Sędziowie warszawscy w czasie próby 1981–1988, Warszawa 2005.
Stan wojenny w Wielkopolsce, red. Stanisław Jankowiak i Jan Miłosz, Poznań 2004.
Stan wojenny, Warszawa 2002 (Teki edukacyjne).
Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej nr 11-12/2006.
Multimedialne zasoby, słownik, biogramy ofiar oraz przede wszystkim duży zasób publikacji dotyczących historii stanu wojennego powoduje, że witryna www.13grudnia81.pl staje się jedną z najważniejszych stron edukacyjnych dotyczących tego tematu w polskim internecie.
Zobacz też inne strony poświęcone stanowi wojennemu:
Dziś nie biją
stanwojenny.republika.pl
Raport Rzeczpospolitej – stan wojenny
Śmierć Michała Adamowicza w obiektywie Krzysztofa Raczkowiaka
25 rocznica wprowadzenia stadu wojennego
Krzysztof Wojciechowski, kolekcja autorska – „wojna na murach” w stanie wojennym
Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarno�ć” – internowani w Wierzchowie, Wielkanoc 1982
Bolesław Dymiński, kolekcja autorska
Marian Szajda, kolekcja autorska – niezależna manifestacja 31 sierpnia 1982 we Wrocławiu
Tomasz Wierzejski, kolekcja autorska
Kolekcja NZS SGGW (1981-1984)
Jestem rocznik 1957 slużbę wojskową odbywalem w latach 1978-1980 Zaraz po wyjściu z wojska zostalem powolany do rezerwy Bylem nawet zadowolony Lecz do końcaroku 1980bylem jeszcze dwa razy W roku 1981/od-do lipiec1981 bylem dwarazy/W pażdzierniku zostalem ponownie wezwany do rezerwy Nastroje byly napiętę Okazalo się że rezerwiści są prosolidarni przyjechala Żandarmeria Wojskowa i zgarnela kilku chlopaków Wtety zaczol się rwetes/prawie bunt/Dowództwo oszalalo W dniu następnym zostaliśmy zwolnieni do domu Dlatego myśl ma taka rezerwisći zawiedli zostawiamy ostatni rocznik slóżby zasadnicz\ej o dwa miesiące